ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ
Ειρήνη Ρουσσάκη
Παναγιώτα Χαϊκάλη
ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΤΡΟΦΩΝ
Το γάλα αποτελεί την κύρια τροφή καθ΄όλο το πρώτο έτος ζωής. Είναι σημαντικό η εισαγωγή στερεών τροφών να γίνεται με παράλληλη συνέχιση του μητρικού θηλασμού κατά απαίτηση του παιδιού. Αρχικά, ίσως το μωρό φάει μικρή ποσότητα, οπότε είναι πιθανό να χρειαστεί και γάλα στο τέλος.
Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι βρεφικής σίτισης. Η σίτιση με αλεσμένη τροφή και η σίτιση με τροφές μαλακές αλλά σχηματισμένες που προσφέρονται με το χέρι (baby led weaning). Και στις δυο περιπτώσεις ισχύουν οι παρακάτω βασικές αρχές.
Τοποθετείτε το βρέφος σε καθιστή αναπαυτική θέση, σε ασφαλές περιβάλλον και χρησιμοποιειτε τα κατάλληλα σκεύη για την ηλικία (μπολ ή παιδικό πιάτο και κουταλάκι ή πηρουνάκι).
Δεν χορηγείτε τις πολτοποιημένες τροφές με το μπιμπερό, καθώς η τεχνική αυτή ενέχει τον κίνδυνο πνιγμονής και τον κίνδυνο υπερσίτισης αλλά και για λόγους εκπαίδευσης του μωρού.
Από την έναρξη στερεών τροφών ξεκινάτε να προσφέρετε στο μωρό νερό, το οποίο δε χρειάζεται να βράζεται εφόσον προέρχεται από ασφαλές δίκτυο ύδρευσης. Το νερό το δίνετε καλύτερα με εκπαιδευτικό ποτηράκι, ή εναλλακτικά με ανοιχτό ποτήρι, κουτάλι ή καλαμάκι και όχι με μπιμπερό. Το κύριο υγρό πέραν του γάλατος που πρέπει να είναι το νερό, και όχι χυμός ή τσάι.
Όσον αφορά στη σύσταση, οι κρέμες είναι αρχικά πιο αλεσμένες και υδαρείς, αλλά πρέπει να στέκονται στο κουτάλι, ενώ όσο μεγαλώνει το μωρό γίνονται πιο παχύρευστες.
Δεν δίνετε καινούριες τροφές όταν το παιδί είναι άρρωστο ή έχει εμβολιαστεί.
Αποφεύγετε το αλάτι και τη ζάχαρη για όλο τον πρώτο χρόνο, λόγω της μεταβολικής επιβάρυνσης από τα συστατικά αυτά, αλλά και για λόγους διαμόρφωσης υγιών γευστικών επιλογών.
Δεν δίνετε μέλι για όλο τον πρώτο χρόνο, λόγω του κινδύνου βρεφικής αλλαντίασης.
Αποφεύγετε το φρέσκο γάλα (αγελαδινό ή κατσικίσιο) μέχρι τους 12 μήνες.
Αποφεύγετε ολόκληρους ξηρούς καρπούς ή ολόκληρα στρογγυλά φρούτα (π.χ. σταφίδα, σταφύλι), λόγω κινδύνου πνιγμονής. Μπορείτε να τα προσφέρετε τριμμένα ή πολτοποιημένα.
Μέχρι την ηλικία των 8-9 μηνών αποφύγετε τις μεγάλες ποσότητες σπανακιού και παντζαριού, λόγω της περιεκτικότητάς τους σε νιτρικά άλατα.
Μεταξύ 6 και 7 μηνών πρέπει να εισαχθούν τροφές δημητριακών που περιέχουν γλουτένη. Αρχικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη κρεατοχορτόσουπα ή στη φρουτόκρεμα, ενώ αργότερα μπορούν να γίνουν η βάση για το απογευματινό γεύμα.
Δεν υπάρχει λόγος να καθυστερήσει η εισαγωγή των κοινών αλλεργιογόνων τροφών π.χ. αυγό, ψάρια, ξηροί καρποί, εκτός αν υπάρχει επιβεβαιωμένο ιστορικό τροφικής αλλεργίας, οπότε ο χρόνος και ο τρόπος εισαγωγής θα καθοριστεί από τον αλλεργιολόγο.
Πρέπει έως το πολύ 10 μηνών να ενθαρρύνετε το βρέφος που τρώει αλεσμένα να αναπτύξει τις δεξιότητές του και την πρωτοβουλία του για finger foods υπό επίβλεψη (μπανάνα, βρασμένο λαχανικό, ψωμί κ.λπ.) ενδιάμεσα των γευμάτων σε μορφή σνακ, αλλά και στα γεύματα. Για αρκετά βρέφη ίσως είναι και ο κατάλληλος χρόνος να σταματήσει το άλεσμα και να δίνονται οι τροφές πατημένες ή σε πολύ μικρά κομμάτια.
Ένα μωρό μπορεί να χρειαστεί έως και 10-15 εκθέσεις σε νέα τροφή για να τη δεχτεί και να τη συνηθίσει.
Στόχος είναι μέχρι τους 12 μήνες να έχουν εισαχθεί σχεδόν όλες οι τροφές και το παιδί να τρώει φαγητό από το οικογενειακό τραπέζι.
Αφήνετε το βρέφος να παίξει και να πειραματιστεί με την τροφή, παρόλο που θα λερώσει και θα αναστατώσει το σπίτι. Είναι μέρος της ψυχοκινητικής και της διατροφικής του ανάπτυξης!
Παναγιώτα Χαϊκάλη Παιδίατρος